Kendi hidroponik bahçeni kurmak ve iç mekânda bitki yetiştiriciliğine başlamak mı istiyorsun? O halde bu rehber tam sana göre!
Bu yazı, karmaşık terimlere boğulmadan hidroponik yetiştiriciliği sade ve anlaşılır bir şekilde anlatan, yeni başlayanlar için “nihai” bir kılavuzdur. Yani burada konuyu yukarıdan genel bir bakış açısıyla ele alacağız ve en kısa sürede nasıl başlayabileceğini göstereceğiz.
Hidroponik Nedir?
Başlamadan önce, hidroponik nedir sorusuna cevap verelim…
Wikipedia bu tanımı oldukça sade şekilde yapmış:
“Hidroponik, toprak kullanmadan, su içinde mineral besin çözeltileri kullanılarak bitki yetiştirme yöntemidir. Bitkilerin kökleri doğrudan bu besin çözeltisine yerleştirilebilir veya perlit, çakıl gibi nötr ortamlarda bulunabilir.”
Yani kısaca toprak olmadan bitki yetiştirme yöntemidir. Bu da demek oluyor ki… Bitkileri iç mekânda da rahatça yetiştirebiliriz!
Neden Hidroponik Yetiştiriciliğe Başlamalısın?
İnsanlar hidroponik sisteme farklı nedenlerle yöneliyor. İşte en popüler nedenlerden bazıları:
🌱 Daha Hızlı Büyüme
Bitkiler, hidroponik sistemlerde daha hızlı büyür. Çoğu uzman, hidroponik ile yetiştirilen bitkilerin, toprakta yetiştirilenlere göre %20 daha hızlı büyüdüğünü söylüyor.
🌾 Daha Fazla Verim
Hidroponik sistemlerde verim de genellikle daha yüksektir. Ortalama olarak, %20-25 daha fazla ürün almak mümkündür.
🌍 Toprağa Gerek Yok
Yaşadığın yerde iyi toprak bulunmayabilir veya dış alana sahip olmayabilirsin. Hidroponik sistemle, toprağa gerek kalmadan istediğin yerde üretim yapabilirsin.
🪴 Alan Tasarrufu
Topraktaki gibi kökler için geniş alanlara gerek kalmaz. Bitkiler besini su aracılığıyla alır ve bu da bitkilerin daha yakın mesafelerde yetiştirilebilmesini sağlar.
💧 Su Tasarrufu
Hidroponik sistemlerde su, kapalı bir sistemde dolaşır ve bu sayede bitki sadece ihtiyaç duyduğu kadar suyu alır. Bu yöntem, geleneksel toprak tarımına kıyasla %90’a kadar su tasarrufu sağlar.
❌ Yabancı Ot Yok
Toprak kullanılmadığı için hidroponik sistemlerde yabancı otlarla uğraşmak zorunda kalmazsın.
🦠 Daha Az Hastalık ve Zararlı
Toprak kaynaklı birçok hastalık ve zararlı, hidroponik sistemlerde görülmez. Bu da bitkilerin sağlığını korumayı kolaylaştırır.
Neden Şimdi Başlamalısın?
Hidroponik tarım şu anda her zamankinden daha popüler!
İnternetten, özellikle e-ticaret sitelerinden, hidroponik sistem kurmak için ihtiyacın olan ekipmanlara kolayca ulaşabilirsin.
Hidroponik Sistem Çeşitleri
Hidroponik sistemler altı temel kategoriye ayrılır:
- Deep Water Culture (DWC) – Derin Su Kültürü
- Ebb and Flow (Tidalama) – Taşma ve Drenaj
- Wicking – Fitil Sistemi
- Drip – Damla Sulama
- Aeroponic – Aerosol Sprey Sistemi
- Nutrient Film Technique (NFT) – Besin Filmi Tekniği
Hepsi toprak kullanmaz. Temel farkları, bitkilere su, oksijen ve besin maddesini nasıl ulaştırdıklarıdır.
Derin Su Kültürü (DWC) hidro sistemi, yeni başlayanlar için kullanımı en kolay sistemdir.DWC hidro sisteminde, bir hazneyi besin solüsyonunuzla doldurmanız yeterlidir. Daha sonra bitkinizin köklerini bu solüsyona asarsınız, böylece sabit, sürekli su, oksijen ve besin kaynağı alırlar.
Daha sonra suya sürekli bir oksijen kaynağı eklenir. Yetiştiricilerin besin çözeltisi haznesini oksijenlendirmesinin en yaygın yolu, içine kabarcıklar pompalamak için bir hava pompası ve hava taşı kullanmaktır. Bu, bitkinizin köklerinin “boğulmasını” önler - kulağa garip gelse de - gerçek bir endişe kaynağıdır çünkü bitkileriniz ihtiyaç duydukları oksijeni sudan emecektir.
DWC sistemini kullanarak, kurulumu son derece basit (her şeyin nasıl çalıştığını anladıktan sonra) ve son derece az bakım gerektiren (yine nasıl çalıştığını anladıktan sonra) hidroponiğe yeni başlayanlar için mükemmel olduğunu göreceksiniz.
Yeni Başlayanlar İçin En Kolay Sistem: DWC
Yeni başlayanlar için en kolay sistem DWC – Derin Su Kültürü sistemidir.
Nasıl çalışır?
- Besin çözeltisiyle dolu bir tank (rezervuar) kullanılır.
- Bitkinin kökleri bu çözeltinin içine daldırılır.
- Çözeltiye sürekli oksijen sağlanır (hava taşı ve hava pompasıyla).
- Böylece kökler hem su hem de oksijen alır – ve boğulmaz.
Bu sistem, kurulumu ve bakımı en kolay olanlardan biridir. Bu yüzden yeni başlayanlar için idealdir.
Basit Deep Water Culture (DWC) Sistemi Kurun!
Artık hidroponik sistemleri biraz tanıdığınıza göre, aklınıza şu soru geliyor olabilir:
"Kendi Deep Water Culture sistemimi nasıl kurarım?"
İyi haber: Bu düşündüğünüzden çok daha kolay!
Başlangıç için en basit yöntem, geleneksel bir 20 litrelik (5 galonluk) kova kullanarak sadece bir bitki yetiştirmek. Yukarıda yer alan diyagramdan da görebileceğiniz gibi, bu sistem oldukça sade ve kurulumu basittir.
Peki Ya Işık?
Bitkilerin büyümesi için ışığa ihtiyaçları vardır. En iyi senaryo, sisteminizi güneş ışığını doğrudan alabilecek bir yere koymaktır. Günde en az 6 saat güneş ışığı yeterli olacaktır.
Eğer doğrudan güneş ışığı alamıyorsanız, iç mekân bitki yetiştirme ışıkları kullanmanız gerekir. Işık sisteminin:
- Işık spektrumu,
- Işık yoğunluğu,
- Gücü,
- Aydınlatma alanı (footprint)
gibi faktörleri önemlidir. Ancak bu yazının kapsamı dışında olduğu için burada detayına girmiyoruz.
Not: Eğer 5 galonluk bir DWC sistemiyle başlıyorsanız, en iyisi doğrudan güneş ışığı alan bir yere koymanızdır.
Büyük İpucu: Bitkilerinizi Tohumdan Değil, Fideyle Başlatın!
Yeni başlıyorsanız, işleri kolaylaştırmak en iyisidir. Tohumlarla uğraşmak yerine, bir canlı fide (klon) ile başlamak çok daha risksizdir.
Örneğin, bir fesleğen fidesi aldığınızı varsayalım. Bu fidenin köklerini saksı toprağından nazikçe çıkarın ve köklerdeki tüm toprağı iyice yıkayın. Toprak kalıntısı suyunuzu kirletebilir.
Temizlenen bitkiyi, sisteminizin kovasının kapağındaki net pot içine yerleştirin. Kökleri deliklerden suya sarkıyorsa harika! Köklerin çevresine inert bir yetiştirme ortamı (ör. kil bilyesi) yerleştirin ve gerisini sisteminize bırakın.
Suyunuzu Bitkiler İçin Güvenli Hale Getirin
Mümkünse ters ozmoz (RO) suyu kullanın. Normal musluk suyu içerisindeki klor, ağır metaller ya da yüksek pH değerleri bitkilerinize zarar verebilir.
RO suyu kullanıyor olsanız bile, pH değeri büyük önem taşır. Musluk suyu genelde 7.0 - 8.0 pH aralığındadır, oysa çoğu bitki (özellikle otlar) 5.5 - 6.3 pH aralığında daha iyi gelişir.
Bu yüzden bir pH test kiti edinmeniz gerekecek. pH değeriniz bu aralığın dışındaysa:
- pH Down (asidik hale getirir)
- pH Up (alkali hale getirir)
gibi ürünlerle ayarlama yapabilirsiniz.
Neden bu kadar önemli? Çünkü dengesiz bir pH değeri, bitkinin besinleri emmesini engeller. Bu da yavaş büyüme, solma ya da hastalık riskini artırır.
İyi haber: Doğru ürünlerle bu pH dengesini neredeyse otomatik hale getirebilirsiniz!
Yeni Başlayanlar İçin En İyi Besinler: Advanced Nutrients
İster yeni başlayın ister uzman olun, Advanced Nutrients markasının hidroponik sistemler için özel geliştirilmiş sıvı gübreleri, sektörde en çok önerilenlerden biridir.
En dikkat çeken özelliklerinden biri pH Perfect Teknolojisi sayesinde sistemin pH’ını otomatik olarak 5.5 - 6.3 aralığında tutmasıdır.
Bu da pH ölçme ve ayarlama derdini neredeyse ortadan kaldırır.
Yeni başlayanlar için bu büyük bir avantajdır. Daha az değişken, daha az hata riski demektir.
Özellikle fesleğen, nane, kekik gibi otlar için biz şu ikiliyi öneriyoruz:
- pH Perfect Sensi Grow A
- pH Perfect Sensi Grow B
Neden sadece "Grow" (büyüme) formülü? Çünkü otlar çiçeklendiğinde aromaları değişebilir ve acılaşabilir. Bu nedenle çiçeklenmeyi teşvik etmeyen bir besin seçmek daha doğrudur.
